afscheid en goodbye

Er is geen makkelijke manier om dit te vertellen. Er was geen makkelijke manier om het besluit te nemen. We hebben ons huisje verkocht. Het kwam misschien niet geheel onverwacht als je bedenkt wat we allemaal aan klussen in ons huis hebben gedaan om het nog mooier en nog gezelliger te maken. Vorig haar hadden we besloten minder te klussen en meer te gaan reizen. Begin dit jaar spraken we toch nog over een grote nieuwe verbouwing. Daarna is een en ander in een stroomversnelling gekomen en we moesten heel snel handelen. Het besluit om ons huis te verkopen en om te verhuizen naar een andere locatie moest snel genomen worden. Ken je het gevoel dat je een besluit neemt maar dat je gevoel er achter aan hobbelt? Alles ging eigenlijk heel snel en ons huisje werd ook heel snel verkocht. Binnenkort verhuizen we. We gaan nieuwe avonturen beleven in een modern appartement met uitzicht over de skyline van de stad. En veel reizen. We hebben kopers gevonden die, net als wij, helemaal weg zijn van ons huis. "Een nieuwe ronde, nieuwe kansen (voor het huis)". De nieuwe bewoners geven het huis nieuwe kansen en zullen het zeker nog mooier maken dan het al is. Dat betekent ook dat ik deze blog, waar ik eigenlijk al nog maar sporadisch tijd voor had of maakte, zal stoppen. Ik heb met veel overgave en plezier onderzoek gedaan naar ons huis, de geschiedenis en zijn bewoners. Ik heb er veel van geleerd en ben mede daardoor ook erg gehecht geraakt aan ons huisje en de tuin en alle medebewoners (muizen, vogels). Dat maakte afstand nemen moeilijk en ik zal het missen. Maar ik ben ook trots, op het huis en op wat we in ons huis gedaan hebben. Ik kijk nu met verlangen en spanning uit naar de nieuwe avonturen die we gaan beleven. Times are a changing. Dag little big house. Dag tuin, dag vogels en dag muisjes. Bedankt voor alles. Ik zal jullie nooit vergeten.

beter laat dan nooit

Eindelijk weet ik pfd-bestanden om te zetten in een fotoformaat. Beter laat dan nooit zullen we maar denken... Ik kan daarom ook eindelijk het artikel uit de Elandkrant aan de website toevoegen. Ik heb het (ook) geplaatst bij het originele bericht uit januari 2012.

oorlogsheld

De kleinzoon van onze bewoner, Jan Frederik Haaijen, zoon van Jacobus Frederik en Johanna Sara Gerarda Spit, is een oorlogsheld. Jan Frederik Haaijen, geboren te Willemstad, Curaçao, op 3 april 1919, sneuvelde als Luitenant ter zee 2e klasse met de bijna voltallige bemanning van de onderzeeër Hr. Ms. O16 op 15 december 1941 in de Zuid-Chinese Zee, kort na het uitbreken van de oorlog met Japan. Deze oorlog begon met de Japanse aanval op Pearl Harbour. Er zijn verschillende boeken over de ondergang van de O16 geschreven. Het wrak werd gevonden in 1995.

Het lijkt haast een vergeten oorlog. Ik kan me niet herinneren dat er veel aandacht was voor deze oorlog tijdens de geschiedenislessen op school. De meeste aandacht is altijd uitgegaan naar de Tweede Wereldoorlog, die in Europa werd uitgevochten. Maar ook in Azie waren we in oorlog. Een van de officieren die het namens Nederland opnam tegen Japan was dus Jan Frederik Haaijen. Op 12 december 1941 bracht de O16 in de Golf van Siam vier Japanse schepen tot zinken. Op de terugweg liep de O16 in een mijnenveld. Binnen enkele minuten zonk de onderzeeboot met haar gehele bemanning, op Cornelis De Wolf na. Jan Frederik was 22 toen het gebeurde. Niet lang daarna vond de Slag om de Javazee plaats.

You've got mail...

Vandaag heb ik geprobeerd het kluwen van de familie Haayen en in het bijzonder van JF Haayen, die de tweede bewoner van ons huis was, verder te ontwarren. Ik ben een eind gekomen! Ik heb nu redelijk in beeld (mede dankzij geneanet) hoe Jan Frederik (de bewoner) en zijn ouders en opa en oma heetten en wie zijn kinderen waren. Er valt veel te vertellen over de familie; dat vergt nog wat tijd. Ik heb besloten het in stapjes te doen.
Zoals ik al eerder meldde woonde Jan Frederik Haayen (ook wel Haaijen geschreven) in 1896/1897 in ons huis. Hij is geboren in 1859 en was getrouwd met Anna Maria Hendrika Elizabeth Nuboer. Hij werkte als griffier van de Raad van Justitie en het Kantongerecht, eerst op St Eustatius en daarna op St Maarten, toen hij in september 1895 een jaar betaald verlof opnam naar Nederland. Reden daarvoor was zijn gezondheid. Hij reisde met zijn echtgenote en zijn (toen) vier kinderen van Curacao naar Nederland met het stoom/zeilschip de Prins Willem IV van de Koninklijke West-Indische Maildienst (KWIM). Maildienst? Werd het woord "mail" toen ook al gebruikt? Ja. Dat werd in de 19e eeuw gebruikt voor ‘postverzending naar een van de overzeese gebieden’. ;-)
Ik heb vandaag wat informatie over het Stoomschip gevonden.

SS Prins Willem IV

Het is gebouwd in Engeland in 1894; toen de familie Haaijen de reis maakte, was het dus vrij nieuw. De eigenaar was de KWIM. In 1913 is het verkocht en omgedoopt tot SS Sardar. Op 3 november 1916 is het op een reis van Bombay naar Jeddah, in de haven van Merka-Italiaans Somaliland, gestrand en wrak geslagen.

De KWIM onderhield een lijndienst van post/cargo en passagiers tussen de West en Nederland, soms via New York. De route die in die tijd werd gevaren was: Amsterdam - Suriname - Demarara - Trinidad - Curacao - Port-au-Prince - New York. Ik weet nog niet hoe lang zo'n reis duurde. Ook weet ik niet hoeveel passagiers precies aan boord waren. Ik weet wel dat ze enkele jaren later gezamenlijk naar New York reisden met de boot, ik dacht met de Holland Amerika Lijn. Dit is allemaal te vinden in de aantekeningen in het Stamboek van West-Indische Ambtenaren. De heer Haaijen doorliep een mooie ambtelijke carriere, waarbij hij benoemd werd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij kreeg zes kinderen, waarvan er een inspecteur van de belastingen werd op Curacao. Uit de aantekeningen blijkt dat JF Haaijen senior jarenlang last van zijn gezondheid en hartproblemen had. Hij is in 1922 overleden. Zijn echtgenote overleed in 1954.

de SS Prins Willem IV

Vragen die ik nog heb zijn: waarom kwam hij naar Nederland en waarom/hoe in ons huis? Was ons huis eigendom van de overheid, die zijn ambtenaren daarin tijdelijk onderbracht? Er hebben meer ambtenaren in ons huis gewoond, militairen en leden van de hofhouding. Hoe moet het voor het gezin geweest zijn om in het koude Nederland te verblijven, terwijl zij allen in de West waren geboren en opgegroeid? 

de vlag van de KWIM

van de Van Speijkstraat naar West Indie

Tijd voor een update. Na een lange tijd van niet-historisch bloggen maar veel geklus aan ons huis heb ik deze week besloten dat het tijd was om verder te gaan met het onderzoek naar de geschiedenis van ons huis. Ik ga mij vooralsnog richten op de bewoner in 1896: J.F. Haaijen. Volgens het telefoonboek van dat jaar woonde hij in ons huis en was hij West-Indie ambtenaar van beroep. Na wat googelen en op de website van het Nationaal Archief (gahetna.nl) terecht gekomen te zijn besloot ik deze week naar het Nationaal Archief te gaan (gelukkig ook in Den Haag) om onderzoek te doen in het "Stamboek van West-Indische Ambtenaren" van het Ministerie van Kolonien waarin informatie over zijn loopbaan te vinden zou zijn.
Zoals altijd is niet meteen alles duidelijk en heb ik meer informatie nodig. Van deze J.F. Haaijen bestaan meerdere exemplaren, allemaal familie van elkaar (opa's, vaders, zoons, broers). En ze heten afwisselend Jan Frederik en Jacobus Frederik en ze hadden allemaal iets met West-Indie te maken.
De grote vraag is daarom: welke J.F. Haaijen woonde in ons huis?

Een aanknopingspunt is het geboortejaar. Een zekere Jan Frederik Haaijen is geboren op 06 juli 1859 te Curacao. Dat maakt hem 37 jaar toen hij in ons huis woonde en dat is goed mogelijk. Deze heer werkte als ambtenaar in West Indie. In de stamboeken (het zijn meerdere delen) is de informatie over zijn loopbaan nauwkeurig opgetekend (moeilijk te lezen, dat wel).

Wat ik ook vond was dat een zekere J.F. Haaijen eigenaar was van twee plantages/landhuizen op Curacao, met slaven. Ik had geen idee dat slavernij in West-Indie pas in 1863 is afgeschaft. 

J.F. (Jan Frederik) Haaijen, werd geboren op 6 juli 1859 te Willemstad, Curacao. Zijn vader heette Jacobus Frederik Haaijen en is in 1841 geboren in Curacao. Zijn grootvader, Jan Frederik Haaijen, werd in 1815 geboren. Hij was eigenaar van de Schoener Johanna te Curacao. (staat geregistreerd in de Almanak voor Nederlandsche West-Indische bezittingen, 1856, bij de Lijst der op Curacao, Bonairi en Aruba te huis behoorende schepen en vaartuigen. Als gezagvoerder staat geregistreerd: August W. Neuman, Cz) (bron: Almanak voor de Nederlandsche West-Indische bezittingen, en de kust van Guinea. Jaargang 1856 (1856)). Uit stukken van de Algemene Rekenkamer die betrekking hebben op de afschaffing van de slavernij in West-Indie heb ik gevonden dat Jan Frederik Haaijen in 1863 voor 38 slaven een vergoeding heeft ontvangen. Ik vermoed dat het hier gaat om Jan Frederik geboren in 1815, want de Jan Frederik die is geboren in 1859 en in ons huis heeft gewoond was voor deze "overdracht" in persoon toch wat aan de jonge kant. Het past wel in het plaatje van de Jan Frederik Haaijen die Schoener Johanna bezat en eigenaar was van twee plantages: Grote Blaauw en Kleine Blaauw (bron: Almanak voor de Nederlandsche West-Indische bezittingen, en de kust van Guinea. Jaargang1860 (1859)).

Op dit moment heb ik de volgende generaties J.F. Haaijen in beeld:

-Jan Frederik, geboren in 1815, getrouwd met Johanna Maria Schoonewolff (overigens heet de Schoener "Johanna" ...). Zij kregen 13 kinderen waaronder de zoons:

-Jan Frederik, geboren te Curacao op 21 oktober 1837 (ongehuwd gebleven?), en

-Jacobus Frederik, geboren te Curacao in 1841. Hij trouwde met Johanna Maria Gerlein op 20 april 1859. Niet lang daarna, op 6 juli 1859 werd geboren, hun zoon:

-Jan Frederik, geboren te Curacao (Willemstad). Hij trouwde in 1865 met Anna Maria Hendrike Elizabeth Nuboer. Zij kregen samen vijf kinderen en woonden -zoals het er nu op lijkt- in 1896/1897 in ons huis. Een van hun kinderen, een zoon heette:

-Jacobus Frederik. Hij werd geboren op 20 oktober 1887. Hier zijn de bronnen echter nog niet helemaal duidelijk. Hij zou op 23 mei 1918 te Curacao zijn getrouwd met Johanna Sara Gerarda Spit, geboren op 2 juni 1888 te Den Haag. Er bestaat echter ook informatie over (nog een zoon?) Jacobus Frederik, geboren in 1893 in St. Eustatius. Deze zou op 8 november 1911 op St. Maarten (St. Martin) zijn getrouwd met Elisabeth Anslijn Simmons (geboren te Saba) (bron: Pondes). Uit de handgeschreven aantekeningen in het Stamboek van West-Indie ambtenaren blijkt dat op 7 Okt/Dec (niet goed te lezen)1897 nog een zoon Jan geboren is.

Van de generaties ervoor en erna heb ik nog geen informatie, maar er is over Jan Frederik, die in ons huis woonde, en zijn familie die ik nu al in beeld heb, veel te vertellen. 

het gat gedicht

Vanmiddag was ik op bezoek bij onze overburen. Die wonen al meer dan 50 jaar in hun huis en hebben de bewoners van ons huis gedurende die tijd zien komen en gaan.
Het gesprek leverde mij een compleet beeld van de bewoning van ons huis op! Het gat van 1935 tot 1979 is gedicht. Door de heer Fortman, die ons huis heeft bewoond van 1926 tot 1979.

Ik kan dus nu een definitieve tijdlijn maken! Volgt binnenkort.

tijdlijn

Ik heb inmiddels een aardig overzicht van de vorige bewoners van ons huis en enkele belangrijke data. Ik heb daarom besloten het maar eens in een eenvoudige tijdlijn op een rijtje te zetten. Aan een mooiere versie wordt gewerkt!

1888 (25-07): J.W.H.J. (Johannes Wilhelmus Hendricus Jacobus) Wildeboer - eerste bewoner - Fourier bij de Grenadiers
1896: J.F. Haaijen - West-Indie Ambtenaar
1897: P. Vrugt jr - schoenenhandel aan Zoutmanstraat 40a
--------
1900: L.E. Derop
1903: J.C. de Bock - ijzer en metaalgieter; handelsreiziger; ambtenaar technisch bureau Ministerie van Kolonien
1906: C. Schenk - kleermaker
1909: H. de Hoop - schilder
1910 (29-04): H.W. (Hendrik Wilhelm) Maal - onderwijzer
1921 (09-09): H.J. (Hubertus Josephus) Schutgens - onderwijzer - komt inwonen en trouwt met een van de dochters Maal
1923 (09-02): J.N. (Johannes Nicolaas) Meeuwsen - hoefsmid
1924 (27-05): veiling woning bij Venduehuis
1925 (04-11): J.N. Meeuwsen vertrekt
         (09-11): C. (Corstiaan) Bos komt erin - concierge Kroondomein
1926 (19-08): Corstiaan Bos vertrekt
         (21-08): Th.B. (Theodorus Bernardus) Fortman komt erin - koopman [onbekend tot wanneer]
1979 (01-02): R. (Rembrandt) C.A.C. Peels huurt het huis
1986 (02-04): aankoop woning door Metterwoon BV
         (30-09): splitsing appartementsrechten
1999 (01-04): R.C.A.C. Peels beeindigt huurcontract
         (23-07): Metterwoon BV verkoopt huis aan de heer M. (Marcel) Smulders en mevrouw L. (Lucie) Scheerhoorn
-------
2004 (24-05): verkoop huis aan de heer F. (Frank) Sheldon en mevrouw M. (Myriam) Robert
2011 (23-09): verkoop huis aan ons! :-)

Er is ontbreekt dus nog informatie over de periode 1926 - 1979, vanaf het moment dat de heer Fortman in het huis woonde (tot welke datum is niet bekend) en tot het moment dat het huis werd bewoond door de heer Peels. Ook is onduidelijk wie eigenaar/bewoner/huurder van het pand zijn geweest.

In 1999 is het huis flink verbouwd, getuige de elektrabuizen die we aantroffen en waarop 1999 staat.